کاوش در مورد ظرفیت خاص رویکردهای تصمیم گیری چند معیار مختلف با استفاده از داده های بازارهای مالی

حتی اگر روش های MCDM از نظر آماری معنی دار و مشابه در یک مشکل معین ایجاد کنند ، می توانند بهترین گزینه ها را به ترتیب متفاوت ارائه دهند. انتخاب تصادفی بهترین گزینه می تواند پیچیدگی را برای تصمیم گیرنده در رسیدن به مناسب ترین نتیجه در یک سناریو ایجاد کند. نظارت بر اینکه ظرفیت یا نقاط قوت بیش از 100 روش MCDM ، بر اساس نتایج حاصل از آنها ، بسیار چالش برانگیز است. این موضوع هنوز به عنوان یک پارادوکس در نظر گرفته می شود ، زیرا هیچ معیار تأیید شده ای برای مقایسه روشهای MCDM تحت عدم اطمینان ، در ادبیات وجود ندارد. این مطالعه با هدف تعیین ظرفیت روشهای MCDM توسط خروجی ها به جای ورودی ، بر خلاف ادبیات قبلی انجام شده است. بحث و گفتگو در ادبیات اخیر اشاره می کند که ظرفیت یک روش MCDM که متناسب با مشکلات زندگی واقعی است می تواند بالاتر باشد. از این نظر ، بازده سهم به عنوان مرجع در مقایسه روشهای MCDM با عملکرد مالی شرکت ها در این مطالعه در نظر گرفته شد. یک رویکرد چند معیار که به طور مداوم همبستگی قابل توجهی با بازده سهم در مقایسه با سایر روشها ایجاد می کند ، به عنوان مناسب ترین روش MCDM در چارچوب این تحقیق پذیرفته شده است. این مطالعه بر روی 23 شرکت در شاخص BIST30 انجام شده است که در لیست بزرگترین شرکت های Borsa Stantanbul قرار دارد. 10 روش MCDM با توجه به اهمیت آنها در تولید رابطه بالاتر با بازده سهم مقایسه شد. در نتیجه ، روشهای پروتی و فوکا به وضوح مقام اول را به عنوان کارآمدترین روشها در مقایسه با سایر روشها ، که شامل Topsis ، GRA ، S- ، WSA ، SAW ، COPRAS ، MOORA و LINMAP هستند ، به وضوح به اشتراک گذاشتند.

چکیده گرافیکی

معرفی

تصمیم گیری چند معیار (MCDM) خانواده ای از روش هایی است که در آن گزینه های مختلف در برابر مجموعه ای از معیارهای متعدد و اغلب متناقض ، از جمله روش های وزن خاص ، به منظور انتخاب مناسب ترین گزینه (Ishizaka & Siraj ، 2018) ارزیابی می شوند. از روشهای MCDM غالباً برای خلاصه کردن ابعاد عملکرد متفاوت و گاه متناقض بنگاهها از طریق نتیجه عملکرد تک استفاده می شود (Diakoulaki et al. ، 1995). معیارهای مختلفی برای تجزیه و تحلیل عملکرد مالی با تکنیک های تصمیم گیری چند معیار (MCDM) اندازه گیری شده است (De Almeida-Filho و همکاران ، 2020). بنابراین ، پارادایم MCDM اساساً به جای ارائه یک راه حل مناسب ، با در نظر گرفتن متغیرهای متعدد ، یک راه حل سازش نهایی ارائه می دهد. ارزیابی عملکرد مالی بنگاهها یک فعالیت مهم برای تصمیم گیرندگان است زیرا راهنمایی را برای مدیران ، سهامداران و سرمایه گذاران در نشان دادن نقاط قوت و ضعف شرکت و مزایای رقابتی آن نسبت به رقبا فراهم می کند (Zopounidis & Doumpos ، 2002). ترکیب تمام ابعاد مختلف در یک شاخص ارزیابی جامع با الگوی MCDM سازگار است. به همین دلیل ، محققان عملکرد مالی سعی کرده اند از قابلیت ها و راه حل های ارائه شده توسط روش های MCDM در ارزیابی عملکرد بهره مند شوند. تأثیر یک اندازه گیری دقیق و مناسب عملکرد مالی در تصمیم گیری های صوتی را نمی توان رد کرد. اندازه گیری ایده آل و رضایت بخش ترین تجزیه و تحلیل عملکرد مالی با معیارهای چند بعدی و متناقض فقط با روش های MCDM امکان پذیر است (Zopounidis & Doumpos ، 2002).

روش های MCDM به طور گسترده در زمینه ها و رشته های مختلف استفاده می شود. مقایسه روش‌های MCDM اغلب یک کار پیچیده و جامع در نظر گرفته می‌شود، زیرا بررسی صحت روش‌های MCDM با پس‌زمینه‌های محاسباتی مختلف دشوار است (اولسون و همکاران، 2001). این مشکل در مقایسه همچنین انتخاب مناسب ترین روش MCDM را که خود یک مشکل حیاتی است، پیچیده می کند. علاوه بر این، از آنجایی که مکانیسم تأیید کاملاً عینی وجود ندارد، نظرات پیشنهادی برای راه حل ممکن است حاوی عناصر ذهنی باشد. انتخاب از بین روش‌های مختلف ممکن است به حل مسئله، ارزش‌های تصمیم‌گیرندگان و بسیاری از عوامل دیگر بستگی داشته باشد (Ozeoy, 1992). علاوه بر این، از آنجایی که MCDM های مختلف می توانند نتایج متناقضی در یک سناریوی معین ایجاد کنند، استفاده نادرست از روش ها قطعاً کیفیت توصیه های آنها را برای یک مشکل معین کاهش می دهد (Wątróbski et al., 2019). اگرچه مقایسه روش‌های MCDM بسیار چالش برانگیز است، اما از نظر انگیزه پژوهشی نباید غیرممکن باشد. یک چارچوب روش‌شناختی و عملی باید در فرآیند انتخاب روش MCDM مناسب برای یک مشکل تصمیم‌گیری خاص اعمال شود، بنابراین مجموعه‌ای از ویژگی‌های خاص روش باید به دست آید (Wątróbski et al., 2019). هدف اصلی تعیین مناسب ترین مدل MCDM در دستیابی به بهترین نتیجه برای تصمیم گیرنده در یک سناریوی پیچیده است. بسیاری از مطالعات سعی در ارائه یک چارچوب سیستماتیک برای حذف چنین مشکلاتی دارند (Haddad et al., 2020, Mulliner et al., 2016, Velasquez and Hester, 2013, Eldrandaly et al., 2009, Ozeoy, 1992). تکنیک های مختلفی در محدوده MCDM ها وجود دارد، زیرا هدف این روش ها کمک به تصمیم گیرنده در انتخاب راه حل مناسب برای سناریوهای مختلف است. با این حال، هر یک دامنه و ویژگی های عملکرد خود را دارند (کاشید و همکاران، 2019). برخی از تکنیک‌های MCDM برای سناریوهای خاص مناسب‌تر هستند. هیچ روش استاندارد MCDM وجود ندارد که بتواند به همه مشکلات با عملکرد یکسان پاسخ دهد. به همین دلیل، انتخاب و به کارگیری روش‌های مختلف MCDM به همراه روش‌های مناسب‌تر برای مشکلات خاص سودمند است (دانش و همکاران، 2017). ارزیابی فرآیند تصمیم گیری و چارچوب انتخاب می تواند تحت تأثیر موارد زیر باشد: (1) سازگاری سؤال با MCDM.(2) فرآیند تصمیم گیری ترجیحی؛(iii) سبک اجرای فرآیند تصمیم گیری. و (IV) ترجیحات و اهداف شخصی کسانی که فرآیند تصمیم گیری را ارزیابی می کنند (دولی و همکاران،

2005). تلاش های زیادی برای تعریف چارچوبی انجام شده است که به بهترین وجه متناسب با مشکلات هر تصمیم گیرنده باشد. این یک رویه جامع و تقریباً غیرممکن است که باید تمام ابعاد فرایند تصمیم گیری ، نقش تصمیم گیرنده ، جمعیت و تنوع روشها و اطلاعات موجود را در نظر بگیرد (موتا و همکاران ، 2013).

فقدان یک چارچوب روشن در مورد نحوه انتخاب مناسب ترین روش MCDM در یک سناریو یک مشکل شایع برای زمینه های مختلف علمی است. از جمله امور مالی (Ertuğrul and Karakaşoğlu ، 2009 ، Yalçın et al. ، 2012) ، مهندسی (Streimikiene et al. ، 2012 ، Wang and Rangaiah ، 2017) ، اقتصاد (Zavadskas & Turskis ، 2011) ، داروخانه (Feando et al. ، 2011، تاوانا و همکاران ، 2015) و انفورماتیک (کو و همکاران ، 2020). علاوه بر این ، از آنجا که برخی از روش ها می توانند رتبه های مشابهی را ایجاد کنند ، MCDM ها را می توان معادل یکدیگر دانست ، در این صورت نتایج انتخاب MCDM توسط تصمیم گیرنده اهمیت زیادی نمی یابد. روشهای MCDM برای تعریف انواع مشکل طراحی شده اند و همچنین بهترین گزینه جایگزین را نشان می دهند ، اما بهترین گزینه جایگزین اغلب با توجه به روش MCDM مورد استفاده متفاوت است (Karaoğlan & şahin ، 2018).

البته به ندرت ، در مطالعات اخیر ، روشهای MCDM با توجه به نتایج رتبه بندی که تولید می کنند مقایسه می شوند (زیدان و همکاران ، 2017 ، سعابون و اورشیاک ، 2020 ، کیزیلویچ و همکاران ، 2021). توسعه معیارهای عینی برای مقایسه نتایج نهایی به ندرت در ادبیات اخیر اتفاق می افتد. در این زمینه ، ظرفیت و ویژگی های MCDM ها با یک رویکرد متفاوت و واقع بینانه قابل بحث است. بنابراین ، ظرفیت روش های MCDM که نمایانگر سناریوهای زندگی واقعی است از همیشه مهمتر شده است (Munier ، 2006).

رابطه پویا بین عملکرد مالی ، که یک تعیین کننده داخلی برای یک شرکت است و بازده سهم که یک تعیین کننده خارجی برای یک شرکت است ، یک فرصت راه حل جالب را ارائه می دهد. در مواردی که عملکرد مالی با MCDM های مختلف اندازه گیری می شود ، قابل توجه است که چگونه این رابطه برای روش های مختلف MCDM شکل می گیرد (Baydaş & Elma ، 2021 ، Yaakob et al. ، 2016). بنابراین ، چارچوبی که روشهای MCDM به طور مداوم با بازده سهام ارتباط بهتری و پایدار ایجاد می کند ، یک راه حل عملی و ارزشمند ارائه می دهد. از آنجا که این واقعیت که قوام یک روش در ایجاد یک رابطه مهم با یک مرجع زندگی واقعی نیز می تواند نشان دهد که توانایی روش در گرفتن سناریوهای زندگی واقعی به روشی غیر تصادفی است. باید مورد بررسی قرار گیرد که آیا این وضعیت باعث می شود یک روش MCDM در یک سناریوی معین ، از سایر روشها توانایی بیشتری داشته باشد. این وضعیت همچنین می تواند به عنوان یک عنصر سیستم پشتیبانی تصمیم گیری عینی برای انتخاب MCDM ارزیابی شود.

در این مطالعه ، ظرفیت یا توانایی 10 روش MCDM با توجه به نمرات نهایی آنها ، برای اولین بار می تواند به وضوح آشکار شود. در اینجا لازم به ذکر است که ارزیابی نه بر روی معادلات روشهای MCDM ، که ورودی ها هستند ، بلکه در مورد نمرات نیز انجام می شود. بنابراین ، یک مشکل روش مزمن MCDM نه با تئوری ریاضیات کاربردی بلکه با تجزیه و تحلیل داده ها حل شد. این وضعیت همچنین برای علم داده و به ویژه برای رویکرد تجزیه و تحلیل تصمیم گیری مناسب است که یکی از مباحث محبوب سالهای اخیر است. تجزیه و تحلیل تصمیم گیری علم استفاده از روشها و فناوری های کمی برای حل مشکلات و تصمیم گیری آگاهانه با تفسیر داده ها است (Tavana ، 2021). وی فرآیندهای روشهای تجزیه و تحلیل تصمیم گیری را به شرح زیر توضیح می دهد: تعیین اینکه چرا با اندازه گیری داده های تاریخی با سایر داده های مرتبط اتفاق افتاده است ، تعیین می کند که با استفاده از یافته ها چه اتفاقی می افتد و در آخر مشخص می کند که با استفاده از نتایج باید چه کاری انجام شود. به طور مشابه ، در این مطالعه ، آیا توالی های تولید شده با روش های MCDM دارای الگوهای خاصی هستند یا ظرفیت خاصی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین ، حل یک مشکل روش شناختی که از زندگی واقعی شروع می شود به روشی عملی ارائه می شود.

بر اساس این معیارها ، فرضیه های مطالعه را می توان به شرح زیر خلاصه کرد :.

H1: بین عملکرد مالی مبتنی بر MCDM و بازده سهم آن رابطه ای وجود دارد.

H2: برخی از روشهای MCDM این رابطه را با ضرایب همبستگی Spearman بالاتر ، در مقایسه با سایر رویکردهای MCDM ، در یک سناریوی خاص ارائه می دهند.

این فرضیه ها از طریق یک مرجع خارجی ، برای انتخاب مناسب ترین روش MCDM ، که به عنوان یک مشکل پیچیده در ادبیات در نظر گرفته شده است ، راه حل متفاوتی ارائه می دهد.

در این مطالعه ، عملکرد مالی 23 شرکت بزرگ غیر مالی در بازار سرمایه ترکیه که در BIST30 نمایه شده است با استفاده از روشهای مختلف MCDM محاسبه می شود. انگیزه انتخاب شاخص BIST-30 برای مطالعه این است که معتبرترین سهام موجود در بازارهای سرمایه ترکیه ، که بالاترین ارزش بازار و حجم معاملات را ایجاد می کنند ، در این فهرست ذکر شده است. سپس ، روش های MCDM با توجه به همبستگی های ایجاد شده بین نتایج عملکرد مالی و بازده سهم مقایسه می شود. ارزیابی ظرفیت بر اساس شخصیت رتبه بندی هدف تولید شده توسط روشهای MCDM می تواند شکاف مهمی در ادبیات پر کند. علاوه بر این ، این مطالعه با استفاده از 10 روش محبوب MCDM ، به شفاف سازی تصویر بزرگ تحقیقات MCDM در مطالعات عملکرد مالی کمک خواهد کرد.

در بخش 2 ، ادبیات قبلی در مورد مطالعات عملکرد مالی با روش های MCDM به طور خلاصه بررسی شده است. سپس ، مدل و داده های مورد استفاده در این مطالعه در بخش 3 روشن می شود. سرانجام ، یافته ها ، بحث و نتیجه گیری در بخش 4 ارائه شده است.

قطعه قطعه

بررسی ادبیات

این ادبیات در اصل از نظر کاوش ظرفیت روشهای MCDM ، مطابق با هدف این تحقیق ، در دو بخش ارائه شده است. اینها هستند؛(i) مشکل انتخاب MCDM ، و (ب) اندازه گیری عملکرد مالی ، که منطقه کاربرد مطالعه است. اول از همه ، ارزیابی ها و رویکردهای مربوط به انتخاب روش MCDM در ادبیات از نظر ظرفیت روش ذکر شده است. سپس ، مطالعات در مورد اندازه گیری عملکرد مالی با روش های MCDM و آن

روش تحقیق

در این مطالعه عملکرد مالی ، ظرفیت های خاص روش های MCDM از طریق نمرات نهایی آنها مورد بررسی قرار گرفته است ، و بازده سهم به عنوان مرجع زندگی واقعی پیشنهاد شده است. بین عملکرد مالی و بازده سهام شرکتها همبستگی قابل توجهی مشاهده شده است. این می تواند یک دیدگاه راه حل متمایز در تشخیص ظرفیت MCDM ارائه دهد.

مجموعه داده های مالی ، که از نسبت ها و قیمت های شرکت های مورد بررسی در مطالعه تشکیل شده است ، از طریق ارائه شده است

کاربرد

در این مطالعه ، 23 شرکت غیر مالی که در فهرست BIST30 ذکر شده اند ، سالانه بین سالهای 2014 و 2019 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اندازه گیری عملکرد مالی برای 10 روش مختلف MCDM به طور جداگانه ، از طریق ماتریس تصمیم گیری متشکل از 6 معیار مالی شرکت ها انجام شد. تکنیک وزنه برداری انحراف استاندارد به عنوان روش وزنی برای همه نمونه ها ترجیح داده شد. سپس ، رابطه بین رده بندی MCDM و رتبه بندی بازده سهام با همبستگی Spearman محاسبه شد. در

اعلام علاقه رقیب